خاستگاه فقهی شورا : هر یک از مدیران نظام اسلامی اگر بداند در صورت مشورت با صاحب نظران و متخصصان به راه ها و نتایج بهتری در اداره امور به دست آورد مشورت او با دیگران واجب است طبق نظر امام خمینی رحمه الله که تخلف از حکم ملت بر هیچ یک از ما پذیرفته نیست.
قاعده رجوع جاهل به عالم : علم به همه ی ابعاد اداره جامعه از عهده یک نفر خارج است از این رو علم به همه امور نیازمند رجوع و مشورت با کارشناسان است .
توجه به مقتضیات زمان و مکان : از تاثیر مقتضیات زمان و مکان بر اخذ تصمیمات نباید غافل بود زیرا نقش زمان و مکان دارای اهمیت بسزایی است بی توجهی و غفلت از وقایع و اوضاع باعث نظرات غیر واقعی می شود .لذا راه حل ها باید متوجه اوضاع زمان و مکان باشد تا به نتایج صحیح و درست رسید .
توجه به مصلحت جامعه : وجود مرجعی مشخص برای تعیین مصلحت لازم است و آنجا که مدیران باید طبق مصلحت مردم تصمیم گیری کنند و انجام این وظیفه جز با مشورت با صاحب نظران میسر نیست .
توجه به شریعت: تحمیل بر مردم امری غیری شرعی و خلاف شریعت است و امام خمینی می فرمایند مشورت از واجبات اسلامی است .
اصول و پیامدها :
۱ : آزاد اندیشی : مشورت و تبادل آراء در فضایی به دور از استبداد و اضطراب به پرورش افکار مختلف و بیان آراء منجر خواهد شد و انتقاد پذیری ترجمان آزادی بیان است و مدیری که بدون مشورت کار خود را انجام دهد بنای کار خود را بر استبداد قرار داده است .
۲ : احترام به رای دیگران : تفاوت در نظرها و نگاه ها امری طبیعی است مهم این است که افراد در رسیدن به هدفی واحد بتوانند متحد شوند و اختلاف ها را کنار بگذارند و چاره ی رسیدن به تفاهم و اشتراک مشورت است .
۳ : عقلانیت در تصمیم گیری : انسان با مشورت کردن در عقل دیگران شریک و از هلاکت نجات پیدا می کند بدین معنا بهترین تصمیم با مشورت اخذ می شود
۴ : مشارکت سیاسی : مشارکت هم حق ، هم تکلیف و هم مسئولیت است چون حق مردم است و نسبت به آن مکلف هستند لذا اخذ مشورت از مردم و میدان دهی حضور مردم در میدان های تصمیم گیری بر مشارکت سیاسی مردم می افزاید و تحقق جمهوریت را میسر می کند .
۵ : مقبولیت و حمایت مردمی : بدون مقبولیت و حمایت مردمی امور و کارها پیش نمی روند لذا برای تحقق امور و پیشرفت در کارها نیاز به مشورت و گفتگو با مردم است .
۶ : حق تعیین سرنوشت: از جمله حقوق ملت ها و مردم حق تعیین سرنوشت و دخالت در امور است که شورای پیشرفت به مردم حق تعیین سرنوشت می دهد .
۷ : صالح بودن بیشتر مردم: بیشتر مردم در این که کشورشان و شهرشان رو به صحت حرکت کند صالح هستند و خواهان این امر می باشند لذا از صالحین در مشورت و شورا باید استفاده کرد .
تست